Jak wynika z najnowszego raportu przygotowanego przez TPA Group wraz z firmą doradztwa personalnego Kienbaum pt: „Koszty zatrudnienia jako czynnik decydujący o wyborze lokalizacji”, Austria to kraj o najwyższym poziomie kosztów zatrudnienia pracowników. Na przeciwnym biegunie znajduje się Albania, która może pochwalić się najniższymi kosztami.
Przenosisz pracownika za granicę? Sprawdź koszty zatrudnienia
W raporcie przeanalizowano sytuację w Albanii, Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Czechach, Czarnogórze, Polsce, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i na Węgrzech. Punktem wyjścia były kwoty wynagrodzeń brutto wypłacanych w tych krajach, co pozwoliło ustalić całkowite koszty poniesione przez pracodawcę oraz kwoty netto otrzymane przez danego pracownika (na koniec miesiąca).
Eksperci w swoim badaniu skupili się na czterech grupach: kadrze menedżerskiej, kadrze kierowniczej wyższego szczebla, pracownikach umysłowych i fizycznych.
Austria zajmuje pierwsze miejsce pod względem kosztów całkowitych, a tym samym ma najwyższe koszty zatrudnienia dla wszystkich kategorii pracowników. Kolejne miejsca we wszystkich kategoriach zajmują – bezpośrednio sąsiadujące z Austrią – Słowenia, Czechy i Słowacja. Polska, Chorwacja i Węgry znajdują się w środku stawki pod względem kosztów całkowitych. Czarnogóra, Rumunia, Serbia i Bułgaria mają niskie koszty całkowite (ich pozycja w rankingu różni się w zależności od kategorii pracowników). Zestawienie zamyka Albania, która niezmiennie odnotowuje najniższe łączne koszty dla każdej z kategorii pracowników.
Członkostwo w UE ma znaczenie
Patrząc na wnioski z raportu można łatwo dostrzec zależność miedzy wysokością kosztów zatrudnienia a obecnością danego kraju w Unii Europejskiej. Wyraźnie widać, że koszty zatrudnienia w krajach nienależących do UE są stosunkowo niskie. Ponadto kraje, które przystąpiły do UE wcześniej (Słowenia, Czechy, Słowacja, Polska, Węgry) mają wyższe koszty niż te, które przystąpiły do Wspólnoty później (Rumunia, Bułgaria).
Wniosek jest prosty: koszty pracy są niższe w Europie Południowo-Wschodniej. Jednak rozważając oddelegowanie pracownika za granicę, przy podejmowaniu decyzji o wyborze lokalizacji, warto wziąć pod uwagę również inne kryteria, takie jak chociażby poziom wykształcenia i kwalifikacji, ograniczenia wynikające z przepisów prawa pracy, itp.
Prym wiodą sektory: IT i wytwórczy
Naturalnym jest, że wysokość kosztów zatrudnienia będzie się różnić w zależności od branży. Kraje Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej są popularnymi kierunkami outsourcingu dla sektora IT i przemysłu wytwórczego.
Z raportu TPA Group i Kienbaum wynika, że koszty zatrudnienia pracowników umysłowych w sektorze IT są powyżej średniej we wszystkich krajach. Z kolei koszty zatrudnienia pracowników fizycznych w przemyśle wytwórczym są niższe niż średnia dla sektora – np. w Chorwacji aż o 21%.
Wynagrodzenia netto
Eksperci przyjrzeli się jeszcze wynagrodzeniom netto, które otrzymują pracownicy. Również w tym przypadku żółtą koszulkę lidera może założyć Austria. Ma ona najwyższe kwoty netto wynagrodzeń, mimo wysokich podatków i składek na ubezpieczenie społeczne.
Różne systemy podatkowe (podatek liniowy/progresywna stawka podatkowa; ubezpieczenie społeczne z/bez maksymalnej podstawy wymiaru składek) powodują, że obraz sytuacji jest różny w zależności od kategorii pracowników.
Jeśli porównamy stosunek przychodów netto do kosztów całkowitych, to w Austrii i Słowenii stosunek dochodu netto do kosztów całkowitych rośnie wraz ze spadkiem wynagrodzenia (w szczególności z powodu progresywnego systemu podatkowego i wysokich maksymalnych podstaw składek na ubezpieczenie społeczne). W Albanii, Bułgarii i Serbii tendencja jest odwrotna (z powodu liniowych stawek podatkowych i niskich maksymalnych podstaw składek na ubezpieczenie społeczne). W tych ostatnich krajach prowadzi to do ciekawych skutków ze społeczno-politycznego punktu widzenia: osoby o wysokich dochodach zarabiają więcej nie tylko w wartościach bezwzględnych, ale także w stosunku do kosztów całkowitych.
Aby zobrazować to zjawisko w raporcie porównano Bułgarię i Austrię. W Bułgarii kierownik otrzymuje 85% całkowitych kosztów zatrudnienia jako wynagrodzenie netto, podczas gdy nisko opłacany pracownik fizyczny otrzymuje tylko 65% netto. Tymczasem w Austrii sytuacja jest dokładnie odwrotna. Wynagrodzenie netto menedżera stanowi tylko 49% całkowitych kosztów, podczas gdy dla pracownika fizycznego jest to 60%. Te sprzeczne trendy wynikają z jednej strony z innego systemu podatkowego (podatek liniowy w wysokości 10% w Bułgarii, opodatkowanie progresywne z krańcową stawką podatkową w wysokości 55% w Austrii), a z drugiej strony z faktu, że osoby o wysokich dochodach w Bułgarii korzystają z niskiej maksymalnej podstawy składek na ubezpieczenie społeczne wynoszącej 18 tys. euro rocznie (w Austrii jest to 77,7 tys. euro rocznie).
Pandemia odcisnęła swoje piętno na rynku pracy
COVID-19 nasilił i przyspieszył zjawisko zmiany miejsca zatrudnienia. Praca zdalna spowodowała, że przestaje mieć znaczenie, z jakiego miejsca są wykonywane zadania służbowe. Duże znaczenie mają natomiast koszty zatrudnienia w danym kraju. To one mogą być decydującym argumentem o przeniesieniu lub wyprowadzce pracownika za granicę.
Zapraszamy do lektury naszego opracowania, szczególnie tych przedsiębiorców, którzy planują delegowanie pracowników lub rozważają otwarcie nowej lokalizacji.
Pobierz cały raport: Koszty zatrudnienia w Europie Środkowo-Wschodniej (pdf ENG)
